ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ-ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΙΔΕΩΔΕΣ

ΓΕΝΙΚΑ-ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ:Η χώρα μας έχει να προβάλει μια μεγάλη και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά με βαθιές ιστορικές, πολιτιστικές και αθλητικές ρίζες. Είναι χορηγός του Ολυμπιακού πνεύματος, που αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα πολυτιμότερα αποστάγματα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Αθλητισμός για τους αρχαίους Έλληνες δε σήμαινε μόνο άσκηση των σωμάτων, αλλά δράση ανιδιοτελή για την κατάκτηση του άθλου, μέσω του οποίου επιβραβεύεται ένας νικηφόρος συναγωνισμός. Από τη λέξη «άθλος» προέρχεται και η λέξη αθλητισμός, που αντιστοιχεί στην αρχαιοελληνική «αγώνες».

Ο αθλητισμός έχει τις ρίζες του στην άσκηση θρησκευτικών καθηκόντων και είχε θρησκευτική ιερότητα. Η καλλιέργεια του σώματος παρέπεμπε στις έννοιες της αρμονίας και της μάθησης.
«Ωραίο και αθλητικό κορμί, με ήρεμη έκφραση και πειθαρχία του πάθους, είναι χαρακτηριστικά του ελεύθερου πολίτη. Ενώ, αντίθετα, ο δούλος παριστάνεται πάντα ή παχύσαρκος ή καχεκτικός με απότομες χειρονομίες. Αρμονία νου και κορμιού, ιδού το υψηλό ιδανικό του Έλληνα. Υπερτροφία του ενός σε βάρος του άλλου θεωρούνταν βάρβαρη. Όταν άρχισαν οι Έλληνες να ξεπέφτουν, άρχισε και το σώμα του αθλητή να υπερτροφεί και να σκοτώνει το πνεύμα του».
Έτσι ο Ν. Καζαντζάκης μίλησε για τον αθλητισμό στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν λοιπόν καθήκον κάθε ελεύθερου ανθρώπου να φροντίζει για την εξέλιξη του αυτή και η άμιλλα ενίσχυε αυτό το καθήκον. Έτσι προέκυψε η ρήση «νους υγιής εν σώματι υγιεί». Αθλητισμός, ήθος και καλλιέργεια ήταν σύμφυτα του αθλητικού ιδεώδους.                                                                                                                                 

ΟΡΙΣΜΟΣ: αθλητισμός είναι η συστηματική προσπάθεια και αγώνας που καταβάλλει ο άνθρωπος με σκοπό την άσκηση του σώματος, την ενδυνάμωση σωματικών και ψυχικών ικανοτήτων, την επίτευξη ψυχοσωματικής και πνευματικής υγείας -ευεξίας -ισορροπίας, την ανάπτυξη πνεύματος ευγενούς άμιλλας και την ειρηνική συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους και λαούς.

"Και παρακινούμε τους ανθρώπους να γυμνάζουν το σώμα τους, όχι μόνο για τους αγώνες, για να είναι σε θέση να κερδίσουν τα έπαθλα -άλλωστε πολύ λίγοι απ' αυτούς πηγαίνουν εκεί- αλλά για να κερδίσουν ένα μεγαλύτερο καλό απ' αυτό για ολόκληρη την πόλη, και για τους ίδιους τους ανθρώπους" Λουκιανός, Ανάχαρσης, περίπου 170 μ.Χ.

ΟΛΥΜΠΙΣΜΟΣ - ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ   ΙΔΕΑ

Η εμφάνιση των πόλεων-κρατών στον ελληνικό κόσμο συνοδεύτηκε από μια εξάπλωση των οργανωμένων αθλητικών δραστηριοτήτων. Οι αθλητικές αυτές δραστηριότητες, συνδέονται με ειδικές γιορτές, άλλοτε μικρότερες κι άλλοτε πανελλήνιου βεληνεκούς. Ανάμεσα στα αθλητικά αυτά γεγονότα, τα Ολύμπια και τα Πύθια ήταν κορυφαία, προσελκύοντας ανθρώπους από όλες σχεδόν τις ελληνικές πόλεις.. Η τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων αποτελούσε μια πανελλήνια συνάθροιση ελεύθερων ανθρώπων. Η συνύπαρξη αθλητών δημιουργεί δεσμούς φιλίας, σεβασμού. ανθρωπιάς. Η κάθε πόλη-κράτος φιλοδοξούσε να υπερηφανεύεται για όσους περισσότερους ολυμπιονίκες μπορούσε και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την κύρωση πολλών νόμων που ενθάρρυναν τον αθλητισμό. Πάνω από όλα, η Ολυμπιάδα ήταν μια θρησκευτική γιορτή και όχι απλά μια σειρά αθλητικών εκδηλώσεων, όπως σήμερα.

Γιατί έγιναν τα Ολύμπια και η νίκη στους αγώνες, το σύμβολο του πνεύματος και της ενότητας στην Αρχαιότητα;

Αρχικά, το να κερδίσεις τη νίκη έγινε ένα σοβαρό κατόρθωμα που τιμούσε όχι μόνο τον αθλητή αλλά και την πόλη του. Λίγο μετά την Ομηρική εποχή, τα προσωπικά κατορθώματα δεν μπορούσαν να γίνουν αντιληπτά χωρίς τη συνεισφορά και την αναγνώριση της πόλης του αθλητή. Η αθλητική νίκη, συνδέθηκε άρρηκτα με τη νίκη της πόλης και η πόλη έγινε το μόνο συλλογικό σώμα με δικαίωμα να αποδίδει δόξα και τιμές. Κατά δεύτερο λόγο, ήταν πολύ σημαντική η αναγνώριση του προσωπικού κατορθώματος και η πλατιά αναγνώριση της σωματικής και ηθικής αρετής του αθλητή. Η "καρτερία" που επιδείκνυε ένας αθλητής κατά τη μακρά περίοδο προπόνησης και προσπάθειας έγινε μια μεγάλη αρετή. Η ικανότητα του αθλητή να υποφέρει σιωπηρά και να δείχνει υπομονή στην προπόνηση και την εξάσκηση, ήταν μια από τις πιο σημαντικές αρετές που μπορούσε να κατακτήσει και ν' αναπτύξει αθλητικά χρόνια της ζωής του. Ο κύριος στόχος, ωστόσο, όσων συναγωνίζονταν, δεν ήταν ν' αναπτύξουν μια συγκεκριμένη σωματική ικανότητα εις βάρος των άλλων, αλλά να πετύχουν μια ισορροπημένη ανάπτυξη όλων των σωματικών και ηθικών αξιών.

Επιπλέον, η ηθική ανταμοιβή ήταν αυτό που έκανε τη νίκη να αξίζει όλες τις προσπάθειες και το σωματικό πόνο. Οι ολυμπιονίκες μοιράζονταν το θεϊκό μεγαλείο και την ανεξίτηλη δόξα των πρώτων μυθικών ηρώων. Η νίκη ήταν η υψηλότερη τιμή που μπορούσε φτάσει ένας θνητός, γιατί η φήμη του γινόταν αθάνατη χάρη στους θεούς που τον ευνόησαν και τον βοήθησαν να κερδίσει. Η εύνοια των θεών και η πλατιά αναγνώριση, που απολάμβανε ο νικητής από την πόλη του, ήταν το υψηλότερο έπαθλο, που έκανε το μανιώδες πάθος των Ελλήνων για τον αγώνα ν' αξίζει κάθε προσπάθεια. Τέλος, η πρόκληση που αντιμετώπιζε ο ελληνικός κόσμος ήταν να προάγει τη συνεργασία και να επιδείξει πολιτική ενότητα. ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΕΚΕΧΕΙΡΙΑ: Οι εχθροπραξίες διακόπτονταν πριν κατά τη διάρκεια και μετά τη λήξη των Ολυμπίων, πράγμα που πρόσθεσε αίγλη στους αγώνες και εδραίωσε τη φήμη τους σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο. Σήμαινε ότι ο αθλητισμός μπορούσε να εμπνεύσει και να επιβάλει την ΕΙΡΗΝΗ . Χάρη στην εκεχειρία, όλες οι ελληνικές πόλεις μπορούσαν να στέλνουν τις επίσημες αποστολές τους, τις θεωρίες να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Όλες οι πόλεις έδιναν μεγάλη σημασία στο ιερό, όπως φαίνεται από τις αποστολές που έστελναν και τους Θησαυρούς που ανέγειραν στην περιοχή. Εδώ διάβαζαν τα έργα τους οι διάσημοι Έλληνες φιλόσοφοι, ποιητές και ιστορικοί ενώπιον του κοινού. Αυτές οι εθνικές συναντήσεις έγιναν διάσημες πανελλήνιες γιορτές, που προήγαν την πολιτιστική συνείδηση και ενδυνάμωναν την ελληνική ταυτότητα.

 

ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΔΕΩΔΗ:

- σύμμετρη σωματική  και πνευματική άσκηση -αλκή                                                               

- ευ αγωνίζεσθαι, ευγενής άμιλλα - υψηλό αγωνιστικό φρόνημα                                                 

     - οικουμενικότητα, ειρήνη, υγιής κοσμοπολιτισμός,  πολιτιστική ανάπτυξη σεβασμός στην πολιτιστική ιδιαιτερότητα κάθε λαού

ΑΞΙΑ -ΠΡΟΣΦΟΡΑ- ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΑΘΛΗΤΣΜΟΥ

-Σωματική υγεία,  ευρωστία, ευεξία, άρτια σωματική διάπλαση, σφρίγος, καλή φυσική κατάσταση, πρόληψη /αποφυγή ασθενειών και βλαβερών συνηθειών /καταχρήσεων

-Πνευματική υγεία: ισορροπία, νηφαλιότητα, διαύγεια πνεύματος /σκέψης, διεύρυνση οριζόντων

-Ψυχική υγεία: Στο πλαίσιο της σωματικής άσκησης σφυρηλατείται ο αθλητής με επιμονή, αγωνιστικότητα, αυτοκυριαρχία. Συμβάλλει σημαντικά η άσκηση στη διαμόρφωση μιας υγιούς προσωπικότητας, αυτοκαθοριζόμενης και αυτοπροσδιοριζόμενης. Συντελεί στην ανάπτυξη ψυχικών ικανοτήτων/αρετών,όπως   η αγωνιστική διάθεση, το θάρρος, η ψυχική αντοχή, γιατί ωθεί τον άνθρωπο να θέτει ολοένα και υψηλότερους στόχους, στο πλαίσιο της άμιλλας, και να παλεύει με υπομονή και επιμονή. χωρίς να εγκαταλείπει την προσπάθεια. Τονώνει την αυτοπεποίθηση, χαρίζει αισιοδοξία και ελπίδα, ισχυροποιεί τη θέληση, δίνει εγκράτεια και αυτοέλεγχο. Εξασφαλίζει ΨΥΧΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ, ευκαιρία για εκτόνωση και αποφόρτιση από το άγχος και τον ψυχικό κάματο, προσφέρει δυνατές συγκινήσεις

-Ηθική καλλιέργεια /ανάταση: ακεραιότητα χαρακτήρα, συναίσθηση χρέους /ευθύνης, φιλοπονία -φιλοτιμία, ευγένεια, σεβασμός και αναγνώριση της αξίας του αντιπάλου, αξιοπρέπεια, αποδοχή της ήττας με πραότητα, αίσθηση του μέτρου, αποφυγή ακροτητών, αυτοέλεγχος -αυτοπειθαρχία -αυτογνωσία /ετερογνωσία, ηθική ποιότητα -αυτοβελτίωση

- Κοινωνικοποίηση: κοινωνικοποιεί και συνδέει με δεσμούς φιλίας τους συναγωνιζόμενους, εθίζει στην αναγνώριση της αξίας των αντιπάλων. και στην ανάπτυξη σεβασμού. Καλλιεργεί κοινωνικές αρετές, όπως πνεύμα συλλογικότητας, αμοιβαιότητας, συνεργασίας. Αναγκάζει τον αθλητή να λειτουργεί ομαδικά, να παραμερίζει,  εγωισμό και  φιλαυτία, να αγωνίζεται για τη νίκη της ομάδας. Οι ευεργετικές επιδράσεις του αθλητισμού επεκτείνονται και στην καλλιέργεια του ομαδικού πνεύματος,  την  αλληλεγγύη,  τη συνεργασία,  το  συναγωνισμό,  τις πολύτιμες κοινωνικές αρετές, οι οποίες είναι απαραίτητες για την προαγωγή της κοινωνικής ζωής.

- Ειρήνη -διεθνισμός: Εξάλλου, ο αθλητισμός στοχεύει στον παραμερισμό /την υπέρβαση των   διαφορών   και   στην   καλλιέργεια   κοινής   συνείδησης.   Συμβάλλει   στην επικοινωνία και τη σύσφιξη των σχέσεων των λαών Είναι ένα  μήνυμα ειρήνης   και σύμπνοιας,   Και   σήμερα   ο   αθλητισμός   φέρνει   τους   λαούς σε .επαφή και συμβάλλει στην ανταλλαγή  πολιτιστικών στοιχείων.   Επίσης, οι  μεγάλοι αθλητές λειτουργώντας ως πρότυπα  μπορούν να επηρεάζουν τους νέους σε κρίσιμα κοινωνικά θέματα,  όπως η βία, τα ναρκωτικά κ.α. αλλά και να προβάλλουν μηνύματα παγκόσμιας εμβέλειας κατά της παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της φτώχειας , του πολέμου.

- Ακόμη ο αθλητισμός συμβάλλει στην οικονομική οργάνωση και ανάπτυξη των λαών. Μια νέα αγορά έχει αναπτυχθεί με τις διαφημίσεις και τα καταναλωτικά προϊόντα. Οι μεγάλες αθλητικές συναντήσεις επίσης οδηγούν στην αύξηση της τουριστικής κίνησης και στην τόνωση της τοπικής οικονομίας.

     κρίση   του   αθλητικού   ιδεώδους -εκφυλιστικά φαινόμενα

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ:  Είναι πανθομολογούμενο ότι η διάβρωση του αθλητικού ιδεώδους είναι σήμερα δεδομένη. Αν και ο αθλητισμός είναι εξαιρετικά δημοφιλής, ωστόσο απέχει από το Ολυμπιακό ιδεώδες.

-Ο πρωταθλητισμός που έχει υποσκελίσει τον κοινωνική και ανθρωπιστική διάσταση του αθλητισμού: Υπέρτατος σκοπός σήμερα είναι η νίκη με θεμιτά και αθέμιτα μέσα. Τα αναβολικά, η φαρμακοδιέγερση αλλιώς αποτελούν κοινό τόπο στην πρακτική πολλών πρωταθλητών για την επίτευξη των υψηλών επιδόσεων (ρεκόρ, πρωταθλήματα, διακρίσεις). Επίσης οι δωροδοκίες, οι προκαθορισμένοι αγώνες αποτελούν στοιχεία που παραπέμπουν στη νοοτροπία του πρωταθλητισμού.

- Η εμπορευματοποίηση του και η επικράτηση των οικονομικών συμφερόντων οδηγεί σε στείρο ανταγωνισμό, στην επιδίωξη του θεάματος και όχι στη διάθεση συμμετοχής και συναγωνισμού. Η έντονη άλλωστε εξάρτηση των παικτών από διάφορους αθλητικούς παράγοντες είναι εμφανής, καταλύοντας την πίστη στην αξία του αγώνα και οδηγώντας στην επαγγελματοποίηση του αθλητή. Ελάχιστοι πλέον αγωνίζονται για τη φανέλα της ομάδας, την ιστορία του αθλητικού συλλόγου και το αθλητικό ιδεώδες.

-Η έξαρση των κρουσμάτων βίας στα γήπεδα: Ομολογουμένως δεν υπάρχουν πια φίλαθλοι αλλά αφιονισμένοι οπαδοί. Οι τελευταίοι με νοοτροπία αρένας φανατίζονται, ασκούν βία στους αντιπάλους και επιζητούν εντυπωσιακά θεάματα. Ο «χουλιγκανισμός» συνιστά κατάφωρη διαστρέβλωση του αθλητικού ιδεώδους , του πνεύματος που διδάσκει την άμιλλα, τη συνεργασία, την αναγνώριση του αντιπάλου.

 

αίτια-παράγοντες   της   κρίσης

  Θεματική περίοδος: Τα αίτια του φαινομένου είναι πολλά και μπορούν να αναζητηθούν στις γενικές και ειδικές συνθήκες της σύγχρονης πραγματικότητας. Ο χαρακτήρας της εποχής μας ευνοεί την άνθηση τέτοιων φαινομένων.

- Η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού: κυρίως αφορά ομαδικά αθλήματα με μαζική απήχηση στο κοινό. οι αθλητικές ομάδες, τα σωματεία, οι αθλητικοί σύλλογοι είναι εμπορικές αρά και κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, που μετατρέπουν τον αθλητισμό σε υπερθέαμα . Έτσι, η τηλεοπτική -ραδιοφωνική -δορυφορική αναμετάδοση αγώνων από εθνικά ή διεθνή μέσα αφενός στοιχίζει πολύ, αφετέρου εξασφαλίζει έσοδα στους διοργανωτές και ιδιοκτήτες των ομάδων που έχουν προκριθεί σε τελικούς μεγάλων διοργανώσεων. Μοιραία, λοιπόν, έχουν εισβάλει στον αθλητισμό οι  χορηγοί που με πηχυαίες διαφημίσεις μετατρέπουν τους αθλητές σε κινητές διαφημίσεις  (μπλούζες, παπούτσια, δυναμωτικά ποτά, καπελάκια, τατουάζ στο σώμα με το λογότυπο του σπόνσορα και άλλα ακραία εμπορικά). Από την άλλη, οι πρωταθλητές υπογράφουν "χρυσά" συμβόλαια με λογής εταιρείες κι αυτό τους ωθεί να καταφύγουν στη χρήση απαγορευμένων ουσιών για να πετύχουν τις υψηλές επιδόσεις , το εισιτήριο της επιτυχίας. Αθλητές -αστέρες του ποδοσφαίρου, της καλαθοσφαίρισης αλλά δυστυχώς και του κλασικού αθλητισμού- έχουν κατηγορηθεί για χρήση αναβολικών, απογοητεύοντας έτσι αμέτρητους θαυμαστές τους και καταφέρνοντας καίριο πλήγμα στο αθλητικό ιδεώδες.

     - Ο υλικός ευδαιμονισμός, ο άκρατος καταναλωτισμός, η ταύτιση του «έχειν» και του «είναι», η αποτίμηση δηλαδή του ατόμου με βάση την οικονομική του δύναμη  του, οδήγησαν στην κρίση των αξιών και των ιδεω­δών. Η επιδίωξη της επίτευξης κάθε στόχου χωρίς ηθικούς φραγμούς εξαφάνισε και τις τελευταίες ηθικές αντιστάσεις, έκανε τον άνθρωπο άπληστο, τον αθλητή καιροσκόπο που δε διστάζει να θέσει την υγεία του σε κίνδυνο προκειμένου να πετύχει το στόχο του.

   - Η ανισομερής ανάπτυξη των σωματικών δυνάμεων σε βάρος της ηθικοπνευματικής καλλιέργειας του αθλητή: εξαίρεται η σωματική αλκή (δύναμη) και υποτιμώνται το ήθος και η μόρφωση του αθλητή. Απαίδευτοι και χωρίς αθλητικό ήθος αθλητές είναι συχνά αυτοί που υποκύπτουν στο δέλεαρ του εύκολου κέρδους, άλλοτε επιδίδονται σε βιαιοπραγίες εντός γηπέδων σε βάρος του αντιπάλου τους δίνοντας το κακό παράδειγμα στους οπαδούς στις κερκίδες.

   - Ο αλλοτριωτικός χαρακτήρας της εποχής μας, έτσι όπως καθιερώνεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οδήγησε στην ισοπέδωση του πνεύματος του Ολυμπισμού.

    - Ευθύνεται όμως και η ελλιπής αθλητική διαπαιδαγώγηση που παρέχεται σήμερα. Η εκπαίδευση προσλαμβάνοντας τεχνοκρατικό χαρακτήρα παραμέλησε να μυήσει τα υποκείμενα της σε ιδεώδη, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο αθλητισμός. Το σχολείο δε φρόντισε να καλλιεργήσει το ιδεώδες αυτό, ώστε ο νέος να αποδεχθεί την αξία της συλλογικότητας και του ευγενούς συναγωνισμού ως τρόπο ζωής. Οι αθλητι­κοί παράγοντες, με την προπαγάνδα και την εμπορευματοποίηση, συνέβαλαν στον υποβιβασμό του αθλητισμού και στη μετατροπή του σε προϊόν προς πώληση.

    - Οι πολιτικές σκοπιμότητες. Σε πολλά κράτη με οξυμμένα κοινωνικά προβλήματα ο αθλητισμός χρησιμοποιείται ως βασικό μέσο αποπροσανατολισμού και εκτόνωσης του πολίτη. Συχνά άλλωστε επώνυμοι και καταξιωμένοι αθλητές χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη συγκεκριμένων πολιτι­κών παρατάξεων ή προσώπων στα πλαίσια των προεκλογικών εκστρατειών.

οικονομική κρίση και αθλητισμός

     Είναι πέραν κάθε αμφισβήτησης ότι η εικόνα που παρουσιάζει ο ελληνικός αθλητισμός είναι προβληματική, ιδίως στον τομέα του επαγγελματοποιημένου θεάματος με επιφανειακές εντυπώσεις σε μια - κατά τους πιο αυστηρούς σχολιαστές - κατάσταση μη αναστρέψιμη...

     Ένα άλλο θέμα, γεγονός τριβής και δυσανεξίας, αφορά τη μείωση των κονδυλίων της Πολιτείας προς τις ομοσπονδίες. Μέτρο μοιραίο μέσα σε όλη την οικονομική κατάσταση της χώρας. Εδώ υπεισέρχεται ένα πιεστικό, γιατί όχι αγωνιώδες, ερώτημα. Τι μέλλει γενέσθαι μετά τη δομική μετάλλαξη του ΟΠΑΠ; Ποια θα είναι η επίπτωση και σε τι μέγεθος στην κρατική στήριξη του αθλητισμού; Τώρα ποιον αθλητισμό εννοούμε είναι άλλο καυτό πρόβλημα. Θα περιορισθούν οι δυνατότητες διεθνών διακρίσεων; Αυτόν τον κίνδυνο επισείουν οι ομοσπονδίες καταφεύγοντας ακόμη και σε φραστικά πυροτεχνήματα: «Θα παραδώσουμε - στο κράτος - τα κλειδιά...». Με το πνεύμα που επικρατεί ότι η επιτυχία του αθλητισμού συνίσταται στα μετάλλια και στις διακρίσεις στις μεγάλες διοργανώσεις, η φοβέρα έχει το αντίκρισμά της, αλλά μπορεί να λειτουργήσει και ως άλλοθι. Γι' αυτό οι ομοσπονδίες και η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή πρέπει να αναζητήσουν άλλες πηγές ενίσχυσης. Κάποια στιγμή ο κρατικοδίαιτος αθλητισμός θα πλήρωνε ένα, έστω, μέρος του τιμήματος...

   Το πρόβλημα της επιβίωσης - ας μη μιλάμε πια για ανάπτυξη - του ερασιτεχνικού αθλητισμού είναι ίσως πιο σοβαρό ως κοινωνικός στόχος από τη συγκομιδή μεταλλίων. Εδώ οι εντυπώσεις, εκεί η ουσία. Η μείωση των παροχών της Πολιτείας θα πλήξει καίρια την αθλητική υποδομή. Στο θέμα αυτό πρέπει να υπάρξει περιφερειακή μέριμνα και αξιοποίηση άλλων πηγών ενίσχυσης....

     Σήμερα, η εικόνα είναι «εξελιγμένη» και οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν την ταυτότητα του μεγαλύτερου θεάματος του κόσμου. Οι οργανωτές, με τις ευλογίες της ΔΟΕ, στοχεύουν σε πλείστα όσα κέρδη και όχι μόνο οικονομικά. Η Ελλάδα είναι η τελευταία μικρή χώρα που οργάνωσε Ολυμπιακούς Αγώνες, με τη διεθνή προβολή της, αλλά και τα οικονομικά δυσβάσταχτα βάρη.

***

       Οι Ολυμπιακοί, καθώς και οι άλλες παγκόσμιας εμβέλειας διοργανώσεις, θα παίζονται μεταξύ των κρατών-οικονομικών γιγάντων που θα έχουν ως προτεραιότητα τη γεωπολιτική εδραίωση και επαύξηση. Όλοι μας, λίγο πολύ, ξέρουμε τι επιδιώκεται με σκοπό το κέρδος. Το μεγάλο θέαμα, το σταρ σίστεμ, οι επικερδείς μπίζνες με τους χορηγούς, η επιβολή - και όχι απλώς προβολή - της διοργανώτριας χώρας, ο χορός των δισεκατομμυρίων και άλλα τινά. Γιγαντισμός, άκρατη εμπορευματοποίηση των πάντων, και βέβαια αθέμιτα μέσα, από τη σκοτεινή πλευρά της επιστήμης, για ένα μετάλλιο.

Π. Λινάρδου  (Το Βήμα, Μάιος 2013)

 

   ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ και ΣΧΟΛΕΙΟ

     Αναβάθμιση του αθλητισμού στα σχολεία: αύξηση ωρών γυμναστικής, πρόσληψη καταρτισμένων γυμναστών -προπονητών στα σχολεία, διδασκαλία όλων των αθλημάτων ώστε κάθε μαθητής να επιλέξει το άθλημα που του ταιριάζει και γιατί όχι να αναδείξει κλίσεις και ταλέντα στον αθλητισμό.  Σαφέστατα, η αναβάθμιση των αθλητικών εγκαταστάσεων και υποδομών στα σχολεία κρίνεται αναγκαία. Στη σύγχρονη εποχή, που η τεχνολογία έχει κυριαρχήσει στον αθλητισμό, χρειάζεται και το σχολείο να συμβαδίσει με τα νέα δεδομένα. Πλέον πρέπει να ενισχυθούν τα εσωτερικά και πανελλήνια σχολικά πρωταθλήματα, από όπου θα ξεπηδήσουν οι αυριανοί πρωταθλητές και ολυμπιονίκες της χώρας. Συνάμα, το μάθημα της φυσικής αγωγής είναι ανάγκη να αναβαθμιστεί όχι μόνο θεσμικά αλλά και στις συνειδήσεις όλων των μελών της σχολικής κοινότητας. 

 

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ 2005

ΚΕΙΜΕΝΟ

 Τέτοια συμπύκνωση πεθυμιάς και νοσταλγίας νιώθεις αναπνέοντας τον αγέρα τούτο του Ήτον1. Όλοι σχεδόν οι αρχηγοί του εγγλέζικου έθνους τους τελευταίους αιώνες πέρασαν εδώ μέσα, στους τοίχους τούτους και τις πρασινάδες, την παιδική κι εφηβική τους ηλικία, και τούτες οι κλειστές αυλές κι οι τριζοκοπούσες παμπάλαιες σκάλες και το γιασεμί τούτο που ανθίζει στις δοξαρωτές πόρτες θα ’μειναν σε όλη τους τη ζωή η μεγάλη τους αγιάτρευτη νοσταλγία.[…]

Νιώθεις πως εδώ, στη μικρή τούτη φημισμένη πολιτεία όπου αναθρέφεται η εγγλέζικη αριστοκρατία, το ελληνικό πνέμα, φωτεινό, τολμηρό κι ισορροπημένο, συνεχίζει εξόριστο στην υπερβόρεια ομίχλη το εξαίσιο έργο του.

Περνώ ένα μικρό γιοφυράκι ποταμού, φτάνω στον ανοιχτό χώρο, όπου οι μεγάλοι μαθητές με τα ουρανιά και τ’ άσπρα κασκέτα, παίζουν γκολφ. Ωραία λιγνά κορμιά, χάρη και δύναμη, πειθαρχημένη ορμή, χαρά στο μάτι να βλέπει και στο νου να συλλογιέται πως με την άσκηση τα κορμιά τούτα γίνουνται καλοί αγωγοί για να περνάει το πνέμα.

Κάποτε ένας Ανατολίτης σοφός είδε μερικούς σκοινοβάτες να πραγματοποιούν με τα κορμιά τους τις πιο επικίντυνες τόλμες· και ξέσπασε στα κλάματα. «Γιατί κλαις;» τον ρώτησαν. «Γιατί συλλογιέμαι» αποκρίθηκε ο σοφός «πως αν, όπως γυμνάζουμε έτσι τα σώματά μας, γυμνάζαμε και την ψυχή μας, τι θάματα θα μπορούσαμε να κάμουμε!»

Εδώ όμως, στο Ήτον, ο θεατής δεν μπορεί να ξεσπάει σε κλάματα. Γιατί μήτε καταπληχτικούς σκοινοβατικούς άθλους θα δει, μήτε κι η ψυχή μένει, μέσα σε τέτοια ευλύγιστα κορμιά, ακαλλιέργητη. Υπάρχει μέτρο, ισορροπία, παράλληλη καλλιέργεια σάρκας και νου σε ανθρώπινη κλίμακα. Ελληνική αρμονία.

Τα σπορτ κι οι κλασικές σπουδές είναι στο Ήτον οι δυο παράλληλοι αδερφωμένοι δρόμοι της αγωγής. Όχι όμως σπορτ ατομικά —ακόντιο, πήδημα, δίσκος— παρά σπορτ ομαδικά: λεμβοδρομίες, κρίκετ, τένις, φουτμπόλ. Τα ομαδικά παιχνίδια υπηρετούν μεγάλο ηθικό σκοπό: σε συνηθίζουν να υποτάξεις την ατομικότητά σου σε μια γενική ενέργεια. Να μη νιώθης πως είσαι άτομο ανεξάρτητο, παρά μέλος μιας ομάδας. Να υπερασπίζεσαι όχι μονάχα την ατομική σου τιμή παρά ολόκληρη την τιμή της ομάδας όπου ανήκεις: σχολή, Πανεπιστήμιο, πόλη, έθνος. Έτσι, από σκαλοπάτι σε σκαλοπάτι, το παιχνίδι μπορεί να σε ανεβάσει στις πιο αψηλές κι αφιλόκερδες κορυφές της ενέργειας. […]

Στα σπορτ δε γυμνάζεις το σώμα σου μονάχα· γυμνάζεις, πάνω απ’ όλα, την ψυχή σου. «Στα τεραίν του Ήτον, είπε πολύ σωστά ο Ουέλιγκτον2, κερδήθηκε η μάχη του Βατερλό.»

(Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας - Αγγλία, Αθήνα 1962)

 

1. Ήτον: Φημισμένο Κολέγιο της Μεγάλης Βρετανίας.

2. Ουέλιγκτον: Άγγλος στρατηγός ο οποίος έμεινε γνωστός για τη

νίκη του επί του Ναπολέοντα στη μάχη του Βατερλό.

 

Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (70-90 λέξεις).

Μονάδες 25

Β1. Σε μια παράγραφο 70-80 λέξεων να διατυπώσετε την άποψή σας για το περιεχόμενο του πιο κάτω αποσπάσματος: «Στα σπορτ δε γυμνάζεις το σώμα σου μονάχα· γυμνάζεις, πάνω απ’ όλα, την ψυχή σου. ‘Στα τεραίν του Ήτον, είπε πολύ σωστά ο Ουέλιγκτον, κερδήθηκε η μάχη του Βατερλό’».                  Μονάδες 10

Β2. Να επισημάνετε τα δομικά στοιχεία της έβδομης παραγράφου («Τα ομαδικά παιχνίδια … κορυφές της ενέργειας»).                                                                                                                                     Μονάδες 5

Β3. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις πιο κάτω λέξεις του κειμένου: πραγματοποιούν, ευλύγιστα, ακαλλιέργητη, αφιλόκερδες, γυμνάζεις.                                                                                             Μονάδες 5

Β4. αριστοκρατία, σκοινοβατικούς, ισορροπία, λεμβοδρομίες, συνηθίζουν:

Από το δεύτερο συνθετικό των πιο πάνω λέξεων να σχηματίσετε μια νέα σύνθετη λέξη.                  Μονάδες 5

 

Γ. Στα πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα μειώνονται σταδιακά οι χώροι ομαδικής ψυχαγωγίας και άθλησης. Στο πολιτιστικό κέντρο του δήμου σας καλείστε, ως εκπρόσωπος των μαθητών και χρήστης αυτών των χώρων, να επισημάνετε σε μια ομιλία σας 500-600 λέξεων τη σημασία του ομαδικού παιχνιδιού στην ψυχική και σωματική διαμόρφωση και στη μελλοντική κοινωνικοποίηση των εφήβων.

Μονάδες 50