ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΚΘΕΣΗ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ (μια συνοπτική απόδοση των οδηγιών για τη νέα προσέγγιση του μαθήματος)

Α. ΣΚΟΠΟΘΕΣΙΑ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΝΕΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ
Κοινωνιοκεντρικός προσανατολισμός του γλωσσικού γραμματισμού, δηλ. απόκτηση γλωσσικής επάρκειας και κριτικού γραμματισμού

Β. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Να αναδειχθούν οι παρακάτω παράμετροι του μαθήματος:
• Η ποικιλότητα ως εγγενές γνώρισμα των γλωσσών που συνδέεται με την αντίστοιχη ποικιλότητα των κοινωνιών
• Παραγωγή ποικίλων κειμένων σε συνάρτηση με αντίστοιχη ποικιλία κοινωνικών αναγκών και πρακτικών
• Γνωριμία των μαθητών με τα χαρακτηριστικά κειμενικών ειδών και κατανόηση των επικοινωνιακών αναγκών που διαμορφώνουν την ποικιλία των κειμένων (πχ. ερευνητική εργασία, περιγραφή , αφήγηση, επιχειρηματολογία, πειθώ)
• Δομογλωσσικά στοιχεία: οι επικοινωνιακές και κοινωνικές περιστάσεις καθορίζουν τις επιλογές στη διάταξη της δομής του κειμένου, στον τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου εξασφάλιση συνοχής (γλωσσικό) – συνεκτικότητας (νοηματικό)
• Το μέσο είναι μήνυμα: το μέσο διαμορφώνει το παραγόμενο είδος λόγου (προφορικός – γραπτός – πολυτροπικός λόγος)
• Υφολογική – ειδολογική ποικιλία : εξοικείωση με ποικιλία ποικίλων τύπων κειμένων

ΣΤΟΧΟΣ πάντα παραμένει η ενδυνάμωση της επικοινωνιακής αποτελεσματικότητας των μαθητών

Γ. ΑΞΟΝΕΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΔΟΜΕΙΤΑΙ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

1. ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ – ΑΞΙΕΣ – ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ (τα ζητήματα που διερευνώνται)
- Παροχή ευρείας παιδείας αισθητικό κριτήριο
κοιν/πολιτικός προβληματισμός
εξοικείωση με πολυπολιτισμικότητα
ανοχή στη διαφορετικότητα
ΜΕΣΟ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ: η ανάδειξη αντιτιθέμενων απόψεων κατανόηση / επιχειρηματολογία
Αυτός ο άξονας έχει ανοιχτό περιεχόμενο: η επιλογή ζητημάτων και κειμένων από τον εκπαιδευτικό πρέπει να εναρμονίζεται με βασικές αρχές:
Ποικιλία θεμάτων
Θεματικές ενότητες από το σχολικό εγχειρίδιο και άλλες πηγές
Συνεξέταση διαφορετικών εκδοχών για ένα θέμα

2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ – ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
Χρήση νέων τεχνολογιών
Κειμενική πολυτροπικότητα
Κριτικός γραμματισμός

3. ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Εξυπηρετούν την κριτική ανάγνωση και προσέγγιση όχι μόνο των κειμένων αλλά και του κόσμου
ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: προέρχονται από τα ισχύοντα σχολικά βιβλία

4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ: ο μαθητής πρωταγωνιστής στη διερεύνηση ζητημάτων και προβλημάτων.
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
- Κριτκή προσέγγιση ζητημάτων
- Καλλιέργεια γλωσσικής επάρκειας μαθητών
- Γνώσεις για τον κόσμο
- Τεκμηριωμένη τοποθέτηση σ΄ ένα θέμα
- Αξιοποίηση εντύπων και διαδικτυακών πηγών για αναζήτηση πληροφοριών
- Παραγωγή λόγου με αξιοποίηση όλων των μέσων (παραδοσιακών + ψηφιακών)

ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΙΟ ΚΑΙ ΚΑΘΕΤΟ ΑΞΟΝΑ

Δ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
- Η ανάπτυξη της παραγράφου συνδέεται ΄πάντα με κειμενική κατηγορία
- Αντιτιθέμενες απόψεις
- Γλωσσικοί – σημειωτικοί πόροι / θέματα οικεία στους μαθητές/ σταδιακή μετάβαση από τον ανεπίσημο στον επιστημονικό λόγο
- Πόροι: από σχολικά εγχειρίδια και άλλων μαθημάτων
- Εργασία / project
- Ανάδειξη της ελληνικής πραγματικότητας αλλά και της πολυπολιτισμικότητας
- Η διδασκαλία μορφοσυντακτικών φαινομένων μόνο σε εκείνα που δυσκολεύονται οι μαθητές (πχ. αδυναμίες στην έκφραση – ορθογραφία – σύνταξη)
- Αξιοποίηση των ΤΠΕ
- Η παραγωγή λόγου δε γίνεται ευκαιριακά αλλά συστηματικά , καθώς είναι οργανικό συστατικό των σχεδίων εργασίας από τα παιδιά
- Συγκριτική μελέτη κειμένων με διαφορετικές απόψεις (πχ. διερεύνηση των αιτίων που προκαλούν αυτές τις διαφορές)
- Παρουσίαση λογοτεχνικών έργων - παραγωγή λόγου (συνδυασμός με διδακτικές προτάσεις λογοτεχνίας Α΄Λυκείου)

Ε. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
- Εξέλιξη μαθητών με κριτήριο τη συμμετοχή, τη συνεργασία, το γραμματισμό
- Αυτό – αξιολόγηση: προσωπικός φάκελος μαθητή με παραδοτέο υλικό (ακόμα και σε ηλεκτρονική μορφή)
- Ετερο- αξιολόγηση: παραγωγή γραπτού λόγου – κειμένων που σχολιάζουν μεταξύ τους τα παιδιά
- Ειδικές δοκιμασίες : πχ. κατανόηση – παραγωγή κειμενικού είδους (μονοτροπικού ή πολυτροπικού) με επικοινωνιακό πλαίσιο