Διαβάσαμε και διαλέξαμε...
Μάγοι και προφήτες
Της Φωτεινής Τσαλίκογλου
Ο προφητικός λόγος ξανακερδίζει το χαμένο του έδαφος. Ανταποκρίνεται στην ανάγκη που υπάρχει σήμερα να πιστέψεις σε κάτι που να υπερβαίνει τα σκοτάδια και τη μιζέρια της πραγματικότητας. Όταν δεν υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ, όταν χάνεται η ελπίδα μιας καλύτερης ζωής, όταν τόσο βίαια απομακρυνόμαστε από αυτό που κάποτε είχαμε κατά νου στο άκουσμα της λέξης «ζωή», τότε εύκολα ανοίγει ο δρόμος σε κάθε λογής προφήτες και μελλοντολόγους. Κερδίζουν λοιπόν αυτοί σε αξιοπιστία ενώ απονομιμοποιούνται και χάνουν την εγκυρότητα τους οι φορείς κάθε εργαλειακής ορθολογικής λογικής. Μόνο μελαγχο¬λία και διάψευση μοιάζει να προσφέρουν οι τελευταίοι.
«Δεν είμαι ο Ρασπούτιν του Μαξίμου» είχε δηλώσει στο «Βήμα της Κυριακής» ο Ρίτσαρντ Πάρκερ, ένας από τους ξένους συμβούλους του Πρωθυπουργού, θυμίζοντας τον πανούργο «μάγο» που είχε πείσει για τις μεταφυσικές του ιδιότητες τον τσάρο και την τσαρίνα. Άξιος επίγονός του ο αστρολόγος Ρavel Globa προφητεύει σήμερα για τη ζωή του Ομπάμα αλλά και για την ακριβή ημερομηνία εξόδου από την οικονομική κρίση!
Στη χώρα μας, σε αυτήν την πολυπαθή και εκτεταμένη, κατά πώς φαίνεται, προεκλογική περίοδο δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί και επίδοξοι πολιτικοί που με κάθε μυστικότητα και διακριτικότητα επισκέπτονται τον αστρολόγο τους. Οι δημοσκόποι δεν αρκούν. Άλλωστε όσοι εξ αυτών σέβονται το επάγγελμα και την ευφυΐα τους δεν διστάζουν να επισημαίνουν την αδυναμία κάθε ασφαλούς πρόβλεψης.
Μάγοι, ψυχοερευνητές, μέντιουμ θησαυρίζουν υποσχόμενοι μια προφητεία ύπαρξης. Οι κλήσεις στα τηλέφωνα 090 για αστρολογικές συμβουλές υπερβαίνουν ορισμένες ημέρες τις 200.000 ημερησίως! Στα τηλε-πρωινάδικα από τα χείλη του αστρολόγου κρέμονται όχι μόνο μπαϊλνπσμένες νοικοκυρές αλλά και απελπισμένοι άνεργοι και κατάκοποι γέροντες και αγχωμένοι έφηβοι και παραζαλισμένοι μεσόκοποι. Η επίκληση στο μαγικό έχει μια παράδοξη «δημοκρατικότητα». Δεν κοιτάζει ηλικίες, κοινωνικές τάξεις και μορφωτικό επίπεδο.
Το μέλλον, ακόμη και ως δυσοίωνο, προσφέρει ανακούφιση και παρηγορία όταν εξιχνιάζεται. Οταν όλα γύρω είναι αβέβαια και το μέλλον σκοτεινό, η προφητεία παρέχει την ψευδαίσθηση του ελέγχου. Καθησυχάζεις. Δεν ατενίζεις πλέον έντρομος το άγνωστο μέλλον. Οι μάγοι καλύπτουν το κενό που δημιουργείται από την αποδυνάμωση της πίστης στις με¬γάλες θρησκείες, αλλά και στις επιστημονικές και πολιτικές ιδεολογίες οι οποίες με τη σειρά τους θρυμματίζονται ως προς τις βεβαιότητες τους.
Ο Ιγνάσιο Ραμονέ αναφέρει την ιστορία ενός χρεοκοπημένου μικροεπενδυτή που κρεμάστηκε σε ένα δημόσιο πάρκο στη Μαδρίτη, καταγγέλλοντας τον κανιβαλισμό του συστήματος. Στο γράμμα που άφησε έλεγε πως έδωσε μια ύστατη ελπίδα στον θεό: «Είχα κάτι σαν όραμα, ότι ο Θεός υπάρχει και ότι ίσως η μοίρα μου δεν ήταν η αυτοκτονία». Αγόρασε λοιπόν με όσα χρήματα τού είχαν απομείνει λαχεία και Λόττο. «Για να δω αν ο Θεός θα παρενέβαινε και θα με βοηθούσε να ζήσω». Αλλά ο ουρανός παρέμεινε απελπιστικά σιωπηλός, η τύχη δεν του χαμογέλασε και ο άνθρωπος στο τέλος κρεμάστηκε. .;.
Μια παρόμοια ιστορία άραγε να είχε κατά νου ο Μαλρώ όταν πριν από χρόνια διετείνετο ότι «ο άνθρωπος του 21ου αιώνα θα είναι θρησκευόμενος ή δεν θα υπάρξει»;
Πώς να μην αυξάνονται σήμερα οι προφήτες-μάγοί; Να ζήσεις θέλεις. Να ζήσεις θέλεις να θέλεις. Έστω και εξαπατώμενος από τους εμπόρους της ελπίδας.
Μάγοι και προφήτες
Της Φωτεινής Τσαλίκογλου
Ο προφητικός λόγος ξανακερδίζει το χαμένο του έδαφος. Ανταποκρίνεται στην ανάγκη που υπάρχει σήμερα να πιστέψεις σε κάτι που να υπερβαίνει τα σκοτάδια και τη μιζέρια της πραγματικότητας. Όταν δεν υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ, όταν χάνεται η ελπίδα μιας καλύτερης ζωής, όταν τόσο βίαια απομακρυνόμαστε από αυτό που κάποτε είχαμε κατά νου στο άκουσμα της λέξης «ζωή», τότε εύκολα ανοίγει ο δρόμος σε κάθε λογής προφήτες και μελλοντολόγους. Κερδίζουν λοιπόν αυτοί σε αξιοπιστία ενώ απονομιμοποιούνται και χάνουν την εγκυρότητα τους οι φορείς κάθε εργαλειακής ορθολογικής λογικής. Μόνο μελαγχο¬λία και διάψευση μοιάζει να προσφέρουν οι τελευταίοι.
«Δεν είμαι ο Ρασπούτιν του Μαξίμου» είχε δηλώσει στο «Βήμα της Κυριακής» ο Ρίτσαρντ Πάρκερ, ένας από τους ξένους συμβούλους του Πρωθυπουργού, θυμίζοντας τον πανούργο «μάγο» που είχε πείσει για τις μεταφυσικές του ιδιότητες τον τσάρο και την τσαρίνα. Άξιος επίγονός του ο αστρολόγος Ρavel Globa προφητεύει σήμερα για τη ζωή του Ομπάμα αλλά και για την ακριβή ημερομηνία εξόδου από την οικονομική κρίση!
Στη χώρα μας, σε αυτήν την πολυπαθή και εκτεταμένη, κατά πώς φαίνεται, προεκλογική περίοδο δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί και επίδοξοι πολιτικοί που με κάθε μυστικότητα και διακριτικότητα επισκέπτονται τον αστρολόγο τους. Οι δημοσκόποι δεν αρκούν. Άλλωστε όσοι εξ αυτών σέβονται το επάγγελμα και την ευφυΐα τους δεν διστάζουν να επισημαίνουν την αδυναμία κάθε ασφαλούς πρόβλεψης.
Μάγοι, ψυχοερευνητές, μέντιουμ θησαυρίζουν υποσχόμενοι μια προφητεία ύπαρξης. Οι κλήσεις στα τηλέφωνα 090 για αστρολογικές συμβουλές υπερβαίνουν ορισμένες ημέρες τις 200.000 ημερησίως! Στα τηλε-πρωινάδικα από τα χείλη του αστρολόγου κρέμονται όχι μόνο μπαϊλνπσμένες νοικοκυρές αλλά και απελπισμένοι άνεργοι και κατάκοποι γέροντες και αγχωμένοι έφηβοι και παραζαλισμένοι μεσόκοποι. Η επίκληση στο μαγικό έχει μια παράδοξη «δημοκρατικότητα». Δεν κοιτάζει ηλικίες, κοινωνικές τάξεις και μορφωτικό επίπεδο.
Το μέλλον, ακόμη και ως δυσοίωνο, προσφέρει ανακούφιση και παρηγορία όταν εξιχνιάζεται. Οταν όλα γύρω είναι αβέβαια και το μέλλον σκοτεινό, η προφητεία παρέχει την ψευδαίσθηση του ελέγχου. Καθησυχάζεις. Δεν ατενίζεις πλέον έντρομος το άγνωστο μέλλον. Οι μάγοι καλύπτουν το κενό που δημιουργείται από την αποδυνάμωση της πίστης στις με¬γάλες θρησκείες, αλλά και στις επιστημονικές και πολιτικές ιδεολογίες οι οποίες με τη σειρά τους θρυμματίζονται ως προς τις βεβαιότητες τους.
Ο Ιγνάσιο Ραμονέ αναφέρει την ιστορία ενός χρεοκοπημένου μικροεπενδυτή που κρεμάστηκε σε ένα δημόσιο πάρκο στη Μαδρίτη, καταγγέλλοντας τον κανιβαλισμό του συστήματος. Στο γράμμα που άφησε έλεγε πως έδωσε μια ύστατη ελπίδα στον θεό: «Είχα κάτι σαν όραμα, ότι ο Θεός υπάρχει και ότι ίσως η μοίρα μου δεν ήταν η αυτοκτονία». Αγόρασε λοιπόν με όσα χρήματα τού είχαν απομείνει λαχεία και Λόττο. «Για να δω αν ο Θεός θα παρενέβαινε και θα με βοηθούσε να ζήσω». Αλλά ο ουρανός παρέμεινε απελπιστικά σιωπηλός, η τύχη δεν του χαμογέλασε και ο άνθρωπος στο τέλος κρεμάστηκε. .;.
Μια παρόμοια ιστορία άραγε να είχε κατά νου ο Μαλρώ όταν πριν από χρόνια διετείνετο ότι «ο άνθρωπος του 21ου αιώνα θα είναι θρησκευόμενος ή δεν θα υπάρξει»;
Πώς να μην αυξάνονται σήμερα οι προφήτες-μάγοί; Να ζήσεις θέλεις. Να ζήσεις θέλεις να θέλεις. Έστω και εξαπατώμενος από τους εμπόρους της ελπίδας.
Εφ. Το Βήμα της Κυριακής 31/10/2010
Συχνά μας προβληματίζει η μεταφυσική επιμονή των ανθρώπων να θέλουν να μάθουν το μέλλον, να διαβλέψουν τα μελλούμενα στη ζωή τους. Και να μη φανταστούμε ότι αυτή η τάση αφορά τους δυστυχείς και απόκληρους της ζωής που ελπίζουν να βρουν στο μέλλον ένα φως ελπίδας. Και οι προνομιούχοι της ζωής (ισχυρά πρόσωπα της οικονομίας και της πολιτικής)έχουν τον προσωπικό τους αστρολόγο - το μέντιουμ - και μάλιστα διάσημο και ακριβοπληρωμένο - για να τους προφητέψει - τι άλλο, παρά μακρά παραμονή στη μακάρια ζωή τους.
Μια άλλη πτυχή του φαινομένου - που θυμάμαι ότι παλαιότερα αποτελούσε και θέμα προβληματισμού στην έκθεση και μπορεί να συνδεθεί με το άρθρο της κας Τσαλίκογλου- είναι και ο τζόγος με τις λογής εκφάνσεις του στη ζωή του Νεοέλληνα και όχι μόνο. Τυχερά παιχνίδια, λαχεία, καζίνο, προ -πο, "πάμε στοίχημα" ίσως το πιο δημοφιλές - και τα περισσότερα από αυτά συνιστώντας τον επίσημο κρατικό τζόγο- και ο πιο σύγχρονος αλλά παράνομος τις περισσότερες φορές ηλεκτρονικός - διαδικτυακός τζόγος είναι δραστηριότητες όπου διακινούνται αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια καθημερινά.
Ενδιαφέρον έχει να αναζητήσουμε τα αίτια:
- προφανώς οικονομικοί λόγοι: ανέχεια, ανεργία, πενιχρό εισόδημα, αυξημένα έξοδα και πλέον στην εποχή μας η τραγική οικονομική ύφεση
- πρωτίστως όμως ηθικοί : η καταρράκωση των ηθικών αξιών και η συνακόλουθη ανάδειξη σύγχρονων απαξιών (υλικός ευδαιμονισμός, καταναλωτισμός) που θεοποιούν το χρήμα, την υλική αφθονία , το πνεύμα της "ήσσονος προσπάθειας" που βρίσκουν διέξοδο στον τζόγο ως πεδίο γρήγορου και εύκολου πλουτισμού
- αλλά και κοινωνικοί: χαλάρωση κοινωνικής συνοχής, πνεύμα ανταγωνισμού, δυσλειτουργικές οικογένειες, μοναξιά, έλλειμμα επικοινωνίας - διαλόγου και συνεννόησης (στατιστικές δείχνουν αυξημένα ποσοστά εθισμού στον ηλεκτρονικό τζόγο- κυρίως στο πόκερ - στις ηλικιακές ομάδες εφήβων και νέων)
- ψυχολογικοί: κατάθλιψη, ανία, αίσθημα κενού, απαισιοδοξία, απόγνωση ζητούν διέξοδο και εκτόνωση όχι μόνο στον τζόγο αλλά και σε λογής εξαρτησιογόνες καταστάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου